از رنگ های کاهشی و افزایشی چه میدانیم؟

از رنگ های کاهشی و افزایشی چه میدانیم؟

بارها هنگام چاپ درباره مُد رنگی CMYK و RGB شنیده ایم و تاکید بر اینکه «حتما از مُد رنگی CMYK استفاده شود!» و ما دانسته یا نادانسته از چیستی این مفهوم گوش کرده ایم!

حالا کمی دقیق تر شویم و ببینیم تفاوت در کجاست. اصلا این مُد رنگی چیست. مُد، مدل رنگی یا سیستم رنگی، روشی است برای تفکیک و جداسازی رنگ ها، تا بتوان آنها را بازآفرینی کرد.

تقریبا هر آنچه که میبینیم حاصل تابش نور سفید و بازتاب طیف های مختلف آن به چشم ماست، که اصلی ترین آنها نورهای قرمز(R)، سبز(G) و آبی(B) هستند. سلول های چشم ما به این سه طیف حساس بوده و مغز بر اساس ترکیب این طیف ها رنگ ها را بازآفرینی میکند. این ویژگی خاص چشم ما به بازآفرینی طیف های مختلف نوری در صفحه نمایش ها، دوربین های دیجیتال و دیگر دستگاه هایی که طیف های رنگی را تولید میکنند، کمک کرده است. صفحه نمایش تلویزیون شما با کنار هم قرار دادن این سه رنگ در هر پیکسل برای شما میلیون ها رنگ تولید میکند. مثلا با روشن ماندن هر سه رنگ با حداکثر توان نور سفید را میسازد و یا خاموش کردن نور آبی و روشن گذاشتن نور قرمز و سبز، زرد را میسازد. از آنجا که با افزایش تاباندن این سه منبع نوری به نور سفید میرسیم به این سیستم ایجاد نور/رنگ سیستم رنگی افزایشی میگویند.

تا اینجا فقط در مورد نور گفتیم نه رنگ. باید به یاد داشته باشیم که نور از امواج است و رنگ ماده ای شیمیایی. برای ایجاد رنگ ها میتوانیم از ترکیبات مختلفی استفاده کنیم. اما ساده ترین و کاربردی ترین روش استفاده از ترکیب سه رنگ اصلی است. با ترکیب سه رنگ آبی فیروزه ای (Cyan)، سرخابی(Magenta)، زرد(Yellow) روی سطح سفید میتوان بازه گسترده ای از رنگ ها را ایجاد کرد. (در صنعت چاپ برای دستیابی به نتیجه ی مطلوب تر از رنگ مشکی که اختصارا با حرف K نمایش داده میشود، در کنار این سه رنگ استفاده میشود). با کنار هم قرار دادن این چهار رنگ با اندازه یکسان و مشخص به رنگ مشکی می رسیم. و با کم و زیاد کردن و یا حذف یک رنگ میلیون ها رنگ ساخته میشود. مثلا با کنار هم گذاشتن دو رنگ آبی روشن و زرد به رنگ سبز میرسیم. 

هرچه مقدار رنگ هایی که کنار هم میگذاریم کمتر باشد به رنگ سفید نزدیکتر میشویم تا جایی که با حذف رنگ ها رنگ سفید سطح چاپی حاصل میشود. به همین دلیل به این سیستم رنگی سیستم رنگی کاهشی گفته میشود. 

 باید توجه کنیم که سیستم RGB فقط مختص ایجاد نور است و طبیعتا برای چاپ شدن نیاز دارد تا به سیستمی رنگی مانند CMYK تبدیل شود. از این روست که تاکید میشود برای چاپ از مُد RGB استفاده نشود.

فرایند تبدیل نور به رنگ خود داستانی پیچیده است و ضمنا باید اشاره کرد که در صنعت چاپ از سیستم های رنگی دیگری نیز استفاده میشود که در مقالات بعدی به آن اشاره خواهد شد.